بمبئی Mumbai
با نام جدید مومبای پایتخت ایالت ماهاراشترا از مهمترین شهرهای کشور هند است. بمبئی در زبان هندی به معنای ساحل خوب است. این نام را، استعمارگران پرتغالی روی این شهر نهادند. در سال 1996 نام این شهر، به «مومبای» تغییر یافت که نام یکی از خدایان زن هندی است. اما در خارج از هند، این بندر بزرگ همچنان به بمبئی معروف است.این شهر با وسعتی برابر ۶۰۳ کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 13،3 میلیون نفر (درسال۲۰۰۶) یکی از چهار شهر بزرگ و پرجمعیت کشور هندوستان است. این شهر در غرب کشور هند در ساحل دریای عرب واقع شدهاست. بمبئی یکی از شهرهای بزرگ و پرجمعیت هندوستان و پایتخت تجارتی آن به شمار میرود . شهر بمبئی بزرگترین بندر هند در ساحل غربی این کشور است. این شهر در واقع مرکز بانکداری، تجارت، مبادلات مالی، بازرگانی و صنعت کشتیسازی هند به شمار میرود. تمرکز امور اقتصادی و تجاری در بمبئی پس از استقلال هند نیز ادامه یافته و بعنوان شاهراه ارتباطی هند با ایران و جهان عرب اهمیت راهبردی خود را حفظ کردهاست . بندر بمبئی، بزرگترین مرکز تولید پارچههای پنبهای و فیلمهای سینمائی شبه قاره هند است و از این رو به بالیوود نیز شهرت دارد. در حال حاضر از بین جمعیت حدود ۷۰ میلیون نفری ایالت مهاراشترا بیش از ۲۰ درصد زیر خطر فقر زندگی کرده و خود بمبئی بزرگترین جمعیت کپرنشینان هند را در خود جای دادهاست. درآمد سرانه در هند حدود ۱۰۸۹ دلار میباشد لیکن ایالت مهاراشترا با داشتن بیشترین سهم در اقتصاد یک تریلیون دلاری هند رتبه یازدهم را در مقیاس درآمد سرانه در بین ایالتهای هند داراست. جمعیت شهر، همراه با حومههایش به حدود بیست میلیون نفر میرسد. شدیدترین جلوههای تضاد طبقاتی جامعه هند را میتوان در این شهر یافت. از یک سو صاحبان ثروتهای سرشار در این شهر زندگی میکنند و از سوی دیگر تودههای فقیری که حتی قادر به سیر کردن شکم خویش نیستند. بیش از نیمی از جمعیت شهر، در حصیرآبادها و حلبیآبادها به تیرگی روزگار میگذراند. بمبئی از اتصال ۷ جزیره به یکدیگر در زمان حضور بریتانیا در هند به وجود آمدهاست. بسیاری از شهروندان هندی از ایالتهای مختلف به امید فرصتهای شغلی به این شهر مهاجرت مینمایند. از همین رو تعداد ساکنین این شهر در روز ۳ میلیون نفر بیش از ساکنین در شب برآورد میشود. در زمان استعمار انگلیس بر هند، بمبئی مرکز بخشهای اداری و حکومتی انگلستان در شبه قاره هند به شماره رفته و از نظر انگلستان «دروازه هند» بود. امروزه بمبئی یکی از مراکز بزرگ تجاری، فرهنگی و گردشگری هندوستان است.